تاثیر سایز دانه های ساینده بر قطعه کار
سایز دانه‌های ساینده یکی از مهمترین پارامترهای فنی در انتخاب سنگ‌های سایشی است که مستقیماً بر کیفیت سطح و سرعت عملیات تأثیر می‌گذارد. این مقاله به‌صورت تخصصی به بررسی سیستم‌های کدگذاری دانه‌بندی در استانداردهای بین‌المللی می‌پردازد.
مفهوم سایز دانه (Grit Size)
در مشخصه فنی ساینده ها ، عددی که بعد از مشخصه نوع ساینده درج میگردد سایز دانه‌های ساینده را نشان می دهد. این عدد در واقع تعداد شبکه ایجاد شده در هر اینچ یک سرند برای الک کردن دانه ها را نشان میدهد.
مثال:
کد ۲۴ یعنی در یک مش مربعی شکل به اندازه یک اینچ در یک اینچ ، هر ضلع به ۲۴ قسمت تقسیم شده .
دانه ۲۴ = 24 خانه در هر اینچ (معادل ذرات ۰.۷-۰.۵ میلیمتر)
دانه ۱۲۰ = 120 خانه در هر اینچ (معادل ۰.۱۳-۰.۰۹ میلیمتر)
اندازه سایز دانه ها دراستانداردهای اصلی دانه‌بندی
سایز دانه بندی در استاندارد FEPA , ANSI در پایین آمده است. در استاندارد ANSI بطور مثال
عدد مربوطه از ۸ تا ۱۲۰۰ کد بندی شده اند که ۸ درشت ترین و ۱۲۰۰ ریزترین سایز دانه را مشخص می کند.
دانه های درشت توسط دستگاههای خردکن کوچک شده وبا دستگاه سرند مطابق استاندارد سایز بندی می شوند. سایزهای خیلی بالا یعنی دانه های ریز یا نرم از طریق الک کردن و برداشت رسوبات بدست می آیند.
دانه بندی خشن تر براده برداری از سطح کار را سریع تر صورت داده ولی صافی سطح مناسبی بجا نمی گذارد ولی دانه بندی ریزتر دیرتر براده برداشته ولی سطح تمیزتری می دهد. بنابراین بسته به نوع قطعه کار و نتیجه نهایی مورد انتظار، سایز مناسب انتحاب میشود. .
جدول مقیاس بندی دانه ها بر اساس استاندارد ANSI
| ابعادmm اعداد سایز | ابعاد mm اعداد سایز |
| ۰.۱۳-۰.۱۸ 90 0.11-0.15 100 0.09-0.13 نرم 120 0.06-0.11 150 0.05-0.09 180 0.045-0.075 220 | ۲.۰-۲.۸۳ ۸ ۱.۶۸-۲.۳۸ خیلی ۱۰ ۱.۴۱-۲.۰ زبر ۱۲ ۱.۱۹-۱.۶۸ ۱۴ |
| ۰.۰۴۳-۰.۰۴۷ ۲۴۰ ۰.۰۳۵-۰.۰۳۸ ۲۸۰ ۰.۰۲۸-۰.۰۳۱ ۳۲۰ ۰.۰۱۶-۰.۰۱۸ ۴۰۰ ۰.۰۱۲-۰.۰۱۴ خیلی ۵۰۰ ۰.۰۰۸-۰.۰۱۰ نرم ۶۰۰ ۰.۰۰۶-۰.۰۰۸ ۸۰۰ ۰.۰۰۴-۰.۰۰۵ ۱۰۰۰ ۰.۰۰۳-۰.۰۰۴ ۱۲۰۰ | ۱.۰-۱.۴۱ 16 0.84-1.19 زبر 20 0.60-0.84 24 0.50-0.71 30 0.42-0.60 36 |
| ۰.۳۰-۰.۴۲ ۴۶ ۰.۲۵-۰.۳۵ ۵۴ ۰.۲۱-۰.۳۰ متوسط ۶۰ ۰.۱۸-۰.۲۵ ۷۰ ۰.۱۵-۰.۲۱ ۸۰ |
جدول مقیاس بندی دانه ها بر اساس استاندارد FEPA (اندازه ها به میکرومتر میباشد. برای تبدیل به میلیمتر تقسیم بر ۱۰۰۰ گردد)
(unit:micro meter) دانه بندی از زبر تا نرم
| Grain Size | Grain Diameter |
| F 8 | ۲,۸۰۰-۲,۰۰۰ |
| F 10 | ۲,۳۶۰-۱,۷۰۰ |
| F 12 | ۲,۰۰۰-۱,۴۰۰ |
| F 14 | ۱,۷۰۰-۱,۱۸۰ |
| F 16 | ۱,۴۰۰-۱,۰۰۰ |
| F 20 | ۱,۱۸۰-۸۵۰ |
| F 24 | ۸۵۰-۶۰۰ |
| F 30 | ۷۱۰-۵۰۰ |
| F 36 | ۶۰۰-۴۲۵ |
| F 46 | ۴۲۵-۳۰۰ |
| F 54 | ۳۵۵-۲۵۰ |
| F 60 | ۳۰۰-۲۱۲ |
| F 70 | ۲۵۰-۱۸۰ |
| F 80 | ۲۱۲-۱۵۰ |
| F 90 | ۱۸۰-۱۲۵ |
| F100 | ۱۵۰-۱۰۶ |
| F120 | ۱۲۵-۹۰ |
| F150 | ۱۰۶-۶۳ |
| F180 | ۹۰-۵۳ |
| F220 | ۷۵-۴۵ |
Fine (unit:micro meter) دانه بندی خیلی نرم
| Grain Size | dυ-۵۰ value | dυ-۹۴ value |
| #۲۴۰ | ۵۷.۰+-۳.۰ | 40min. |
| #۲۸۰ | ۴۸.۰+-۳.۰ | 33min. |
| #۳۲۰ | ۴۰.۰+-۲.۵ | 27min. |
| #۳۶۰ | ۳۵.۰+-۲.۰ | 23min. |
| #۴۰۰ | ۳۰.۰+-۲.۰ | 20min. |
| #۵۰۰ | ۲۵.۰+-۲.۰ | 16min. |
| #۶۰۰ | ۲۰.۰+-۱.۵ | 13min. |
| #۷۰۰ | ۱۷.۰+-۱.۳ | 11min. |
| #۸۰۰ | ۱۴.۰+-۱.۰ | ۹.0min. |
| #۱۰۰۰ | ۱۱.۵+-۱.۰ | ۷.0min. |
| #۱۲۰۰ | ۹.۵+-۰.۸ | ۵.5min. |
| #۱۵۰۰ | ۸.۰+-۰.۶ | ۴.5min. |
| #۲۰۰۰ | ۶.۷+-۰.۶ | ۴.0min. |
| #۲۵۰۰ | ۵.۵+-۰.۵ | ۳.0min. |
| #۳۰۰۰ | ۴.۰+-۰.۵ | ۲.0min. |
| #۴۰۰۰ | ۳.۰+-۰.۴ | ۱.3min. |
dυ-۵۰ value = اندازه قطردانه ها در ۵۰% یک حجم انباشته
dυ-۹۴ value = اندازه قطردانه ها در ۹۴% یک حجم انباشته
تقسیم بندی سایز دانه ها برای کاربردهای معمولی
| دسته‌بندی | محدوده سایز | اندازه دانه (mm) | کاربردهای معمول |
| خیلی زبر | ۸-۲۴ | ۲.۸۳-۰.۷۱ | برش فلزات ضخیم |
| زبر | ۳۰-۶۰ | ۰.۷۱-۰.۲۱ | سنگ‌زنی خشن |
| متوسط | ۷۰-۲۲۰ | ۰.۲۱-۰.۰۴۵ | پرداخت سطح |
| نرم | ۲۴۰-۱۲۰۰ | ۰.۰۴۷-۰.۰۰۳ | پرداخت نهایی |
دانه بندی بالاتر از ۶۰۰ که در این تقسیم بندی نیامده ، پودرهای ساینده به حساب می آیند که معمولا در سنباده ها کاربرد دارند.